Nasza wizja rewitalizacji Rynku Starego Miasta w Przemyślu
Środa, 11 maja 201112 miesięcy wytężonej pracy, współpraca z wybitnymi specjalistami, architektami, historykami, członkami innych organizacji pozarządowych, ludźmi którym nie jest obojętna przyszłość przemyskiego Rynku – oto jak zrodziła się wizja głównego placu naszego starego grodu nad Sanem.
Mamy zatem przyjemność i zaszczyt zaprezentować Państwu naszą wizję rewitalizacji Rynku Starego Miasta w Przemyślu.
Główna idea koncepcji
Nasza koncepcja rewitalizacji Rynku ma na celu zwiększenie atrakcyjności najważniejszego placu w mieście dla jego mieszkańców oraz turystów poprzez nawiązanie do jego wspaniałej przeszłości tworząc historyczny klimat. Chcemy pokazać jak rewitalizacja Rynku nawiązująca do jego histori ukazałaby dawną świetność miasta. Koncepcja ta jest kompleksową propozycją obejmującą nie tylko płytę rynku, ale także restytucję kamienic pierzei południowej oraz zachodniej, a także ekspozycję reliktów nieistniejącego już Kościoła Dominikanów.
Odpowiednia i niebanalna rewitalizacja kształtująca w oryginalny sposób przestrzeń Rynku zwiększy ilość turystów odwiedzających nasze przepiękne miasto, a tym samym zwiększą się przychody w miejskiej kasie. Nie mniej ważna rolą naszej propozycji jest przybliżenie młodym mieszkańcom historii Przemyśla.
Idea poparta badaniami sondażowymi
W obecnej chwili Rynek budzi mieszane uczucia – z jednej strony zachwycamy się nad jego unikatową pochyłością, z drugiej zaś skrzywieni spoglądamy na okaleczone drzewa. Sprawdziliśmy za pomocą badania sondażowego przeprowadzonego na przełomie 2010 i 2011 roku jakie są oczekiwania mieszkańców, co do formy Rynku. Wyniki wskazują jednoznacznie sprzeciw dla modernistycznego projektu arch. J. Mermona (76% respondentów), który chce wzdrożyć Urząd Miasta i poparcie dla odbudowy proponowanych przez nas obiektów. Przypomnijmy, że ankietowani opowiedzieli się za restytucją Ratusza - 62%, odbudową kamienicy Jeleniów – 63%, większość respondentów jest za pozostawieniem drzew lub wycięciem i nasadzeniem nowych. I co naważniejsze zdają sobie sprawę z konieczności rewitalizacji Rynku – 85% opowiedziało się za zmianami. Dlatego też nasza propozycja uwzględnia opinie mieszkańców, co do nowej formy Rynku.
Opis podstawowy nowej formy Rynku
Koncepcja ta jest kompleksową propozycją obejmującą nie tylko płytę Rynku, ale przede wszystkim restytucję Ratusza, odbudowę dwóch kamienic pierzei zachodniej oraz dwóch kamienic pierzei południowej Rynku. Kryterium, które leży u podstaw odbudowy tych budynków jest nie tylko chęć nadania Rynkowi staromiejskiego klimatu, ale i rozwiązanie problemu "uciekającej przestrzeni Rynku". Nasz Rynek jest obecnie nieforemny, ponieważ jest połączeniem rynku staromiejskiego, współczesnego placu przed magistratem (teren dawniej zabudowany przez pierzeję zachodnią), oraz Placu Dominikańskiego - mieszkańcy Przemyśla traktują te 3 place jako cały Rynek. W związku z tym odbudowa brakujących kamienic nr 20 i 21 domknie Rynek od południa, kamienice nr 22 i 23 pokażą nam część nieistniejącej już całkowicie pierzei zachodniej, co ma za zadanie uwidocznić właściwy rynek staromiejski. Cechą rynków lokowanych na prawie magdeburskim był ratusz, którego nam niestety brakuje. Restytucja niemal 400 letniego Ratusza wyburzonego w 1812 roku przez zaborców zwieńczyłaby dzieło przypominając wieki istnienia Przemyśla na prawach miejskich.
W naszej koncepcji zakładamy pozostawienie obecnej pochyłości Rynku – to świętość. Nawierzchnia również powinna pozostać niezmieniona z jedną tylko uwagą - kamienie należy wyjąć, oczyścić i wyrównać. Uczmy się od lepszych. Niech przykładem będzie Bardejov na Słowacji – wpisany na listę UNESCO – mający prawie identyczną nawierzchnię płyty rynku w dodatku podobnie pochyłą (link do wspomnianego Rynku). Dopuszczamy także likwidację obecnie rosnących w rynku lip - starych, chorych i okaleczonych przez nieodpowiednią pielęgnację. W ich miejsce można wprowadzić nowe niższe nasadzenia modyfikując jednocześnie ich położenie i gęstość tak by nie przesłaniały widoku na zabytkowe pierzeje kamienic. Obecne zadrzewienie jest rezultatem działań mających na celu stworzenie z głównego placu w mieście parku lub zagajników, co jest błędem ponieważ nieznane są przypadki rynków porośniętych wysoką zielenią.
Słynną przemyską fontannę z niedźwiadkami również chcemy pozostawić w obecnej formie, nieznacznie przesuwając ją do przodu ze względu na odbudowę dwóch kamienic pierzei zachodniej w miejscu obecnej skarpy.
Mimo tego, że istnieje bardzo mało materiałów dokumentujących przemyski ratusz możliwa jest jego odbudowa, a właściwie restytucja przy współpracy ze specjalistami w dziedzinie architektury i historii sztuki. Jest szansa, że w archiwach we Wiedniu taka dokumentacja jednak istnieje. Wyobraźcie sobie teraz niedzielne południe, gdy z wieży ratusza odgrywany jest przemyski hejnał.
Pomyślcie także jaką atrakcją byłoby udostępnienie podziemnych pozostałości po Kościele Dominikanów stosując przeszkloną ekspozycję w nawierzchni. Według naszej propozycji udostępnienie oryginalnych, wielowiekowych reliktów Kościoła Dominikanów byłoby dodatkowym atutem tego wyjątkowego miejsca. Tutaj również mogłaby kończyć się podziemna trasa turystyczna (podobnie jest w Krakowie), gdyby połączyć ją z obecnie budowaną – nie wszystkie podziemia są jeszcze odkryte.
Skąd na to znaleźć fundusze?
Na pewno myślicie sobie – taka rewitalizacja poprzez odbudowę historycznych obiektów, przecież to olbrzymie koszta?
Zamiast myśleć nad kosztami, należy zadać sobie pytanie - jakie zatem korzyści mogą płynąć z tak przeprowadzonej rewitalizacji?
Otóż historyczne obiekty poddane restytucji można przeznaczyć na różne cele, które przynosiłyby zyski. Można w nich utworzyć obiekty użyteczności publicznej, hoteliki, restauracje, szkołę artystyczną, multimedialny punkt informacji turystycznej. Odbudowując kamienicę ze słynną księgarnią Jeleniów można się pokusić o przeniesienie tam biur Urzędu Miejskiego z kamienicy przy ul. Mostowej. Odpadłby wtedy problem z comiesięcznymi czynszami jakie miasto płaci za użytkowanie tego budynku. Przykładowa propozycja finansowania odbudowy, to partnerstwo publiczno-prywatne – jesteśmy przekonani, że znajdą się zainteresowani inwestycją w tak znamienitej lokalizacji. Na podstawie wyliczeń zarządcy nieruchomości określono ok. 15 letni okres zwrotu inwestycji. Należy dodać jeszcze 10-15 letni zarobek inwestora i po około 25-30 latach kamienice mogłyby przejść na własność miasta.
Kompleksowo przeprowadzona rewitalizacja powinna być dobrze oceniona nie tylko przez mieszkańców, ale i instytucje oceniające wnioski o dofinansowanie inwestycji.
Weź udział w konsultacjach
Zapraszamy do opiniowania naszej koncepcji rewitalizacji Rynku Starego Miasta w Przemyślu, którą można oglądać obok wizualizacji prezentowanych przez Urząd Miejski w holu budynku Urzędu Miejskiego, Starostwie Powiatowym, Muzeum Narodowym Ziemi Przemyskiej, Bibliotece przy ul. Słowackiego, a także w Galerii Sanowej.
Powiązane newsy:
Badanie sondażowe przeprowadzone na przełomie 2010 i 2011 roku
Konsultacje proponowanych zmian w Rynku Starego Miasta
Z prośbą do Pana Prezydenta...