Koncepcja Forum Rozwoju Przemyśla zagospodarowania bulwarów nad Sanem w Przemyślu

Stowarzyszenie Forum Rozwoju Przemyśla ma przyjemność zaprezentować Państwu koncepcję przestrzenno-architektoniczną o możliwościach jakie niesie zagospodarowanie przemyskich bulwarów. 

Przystępując do prac nad stworzeniem koncepcji zagospodarowania nabrzeży Sanu w 2017 roku przyjęliśmy, że powinna ona wychodzić naprzeciw oczekiwaniom mieszkańców jako przyszłych użytkowników tego obszaru.

W związku z tym w lutym 2018 roku zainicjowaliśmy konsultacje społeczne, które zostały przeprowadzone w formie elektronicznych ankiet. Podstawowym ich celem było zebranie informacji o społecznym postrzeganiu przestrzeni doliny Sanu na odcinku miejskim oraz poznanie oczekiwań i potrzeb mieszkańców, a także określenie, które elementy istniejącego zagospodarowania są ważne i wymagają zachowania.

Zbiór tych informacji stanowił dla nas założenia projektowe, dzięki czemu pozwolił na wypracowanie w koncepcji rozwiązań planistycznych adekwatnych do uzasadnionych oczekiwań społecznych.

Kolejnym aspektem była historia. Tworząc koncepcję chcieliśmy aby była ona maksymalnie zakotwiczona w historii miasta i terenów nabrzeżnych Sanu. Rzeka od zarania dziejów Przemyśla silnie oddziaływała na miasto. Stanowiła szlak komunikacyjny i handlowy, który wiódł w kierunku Bałtyku, a to wywierało bezpośredni wpływ na rozwój gospodarczy i przestrzenny miasta.

Bliskość rzeki powodowała, że chętnie z niej korzystano nie tylko w celach gospodarczych, ale też rekreacyjnych. Na dawnych zdjęciach, które prezentujemy widoczne są tzw. łazienki "Wandy", czyli drewniane budyneczki zlokalizowane przy brzegu rzeki, gdzie mieściły się miejskie łaźnie - bardzo popularne wśród ówczesnych mieszkańców Przemyśla.

Architektura tych budynków zainspirowała nas na tyle, że sezonowe obiekty usługowe, które zlokalizowaliśmy w centralnej części niniejszej koncepcji nawiązują stylistycznie do niegdysiejszych łazienek.

Tworząc koncepcję chcieliśmy także, by nowa przestrzeń miasta integrowała i przyciągała mieszkańców oraz turystów. Była swego rodzaju magnesem, który zachęca do spędzania tu wolnego czasu, ale też by była miejscem organizowania wydarzeń artystyczno-kulturalnych. Stąd też przewidzieliśmy amfiteatr wkomonowany w zbocze wału wraz z umiejscowioną u podnóża sceną. Jej przedłużeniem jest molo oraz miejsce spotkań z rzeką.

San to przede wszystkim natura i krajobraz. Na ten aspekt szczególnie zwracaliście uwagę w konsultacjach. Podkreślenie naturalnego charakteru rzeki oraz roślinności Doliny Sanu stanowiła dla nas dość istotną sprawę. Dlatego też przewidzieliśmy strefę z ogrodami sensorycznymi przeznaczonymi dla osób niepełnosprawnych i dzieci oraz miejsca do wyciszenia, a wszytko to w ramach strefy edukacji przyrodniczej.

Analizując cały obszar Doliny Sanu pod względem historycznym opieraliśmy się na materiałach ikonograficznych udostępnionych nam przez instytucje publiczne, ale też osoby prywatne.

Z dawnych zdjęć i obrazów wydały nam się ciekawe nie tylko wspomniane wcześniej łazienki, ale też plaża miejska, która niegdyś z powodzeniem funkcjonowała w okolicach dzisiejszej kładki pieszo-rowerowej. Ukazuje to obraz Stefanii Jaczyszyn z lat 50-tych minionego wieku jak również koloryzowana fotografia z tego okresu udostępniona nam z prywatnej kolekcji.

Dlatego też postanowiliśmy wrócić do tego co niegdyś świetnie funkcjonowało i przyciągało tłumy mieszkańców nad San. Wobec tego w okolicach wspomnianej kładki zaprojektowaliśmy strefę wypoczynku biernego i aktywnego z rozległą "Plażą Śródmiejską".

Całość koncepcji "spina" ścieżka pieszo-rowerowa, wyposażona w małą infrastrukturę. Stanowi ona jednoczenie łącznik wszystkich wymienionych stref, zaś jej przebieg nawiązuje do zatwierdzonego w 2014 r. projektu tras rowerowych w ramach projektu "Błękitnego Sanu".

 Poniżej przedstawiamy szczegółowy opis projektu wraz z załącznikami graficznymi (w celu powiększenia prosimy kliknąć w zdjęcie).

 Historia Miasta i terenów nad Sanem w Przemyślu

Historia Przemyśla począwszy od lokacji pierwotnego grodu była ściśle powiązana z rzeką. San będący rzeką spławną stanowił łącznik z największymi miastami w Polsce i w Europie - był drogą handlową, którą transportowano towary i różnego rodzaju dobra statkami i tratwami do Gdańska. Był ważnym czynnikiem w bogaceniu się społeczeństwa, pozytywnie wpływał na rozwój gospodarczy i przestrzenny miasta, ponadto odgrywał dość istotną rolę w jego systemie obronnym, a nawet stanowił granicę pomiędzy państwami. 

 A. Hogenberg, Widok Przemyśla od strony Sanu, Kolonia 1617 r., miedzioryt kolorowany akwarelą. Ze zbiorów Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej.

Bliskość rzeki spowodowała, że masowo zaczęli z niej korzystać mieszkańcy. Na dawnych fotografiach widać dolinę Sanu jako miejsce, gdzie tętni miejskie życie. Można było wypocząć w znajdujących się przy brzegu rzeki miejskich łaźniach okleślanych jako "łazienki". Z artykułów zamieszczonych w gazecie „Echo Przemyskie” z 1898 r. możemy dowiedzieć się, że znajdowały się tam łaźnie suche i parowe z tuszami i basenem oraz wanny marmurowe w liczbie ośmiu „z wszelkimi wygodami według najnowszych wymogów”. Oprócz tego pomieszczenia łazienek posiadały wentylację w każdym pokoju, lakierowane ściany, zaś posadzki były wykonane z płyt cementowych. Dodatkowo do łazienek doprowadzone było gazowe oświetlenie „Auera”.

Wycinki reklamujące przemyskie "Łazienki" w gazecie Echo Przemyskie z 1900 roku. 

Skany udostępnione dzięki uprzejmości Marka Janowskiego - Przemyśl Miasto Zabytków - Wehikuł Czasu

W okresie transformacji ustrojowej nastąpił spadek zainteresowania terenami nadrzecznymi Sanu, które zaczęły funkcjonować jako niezintegrowany obszar miasta. Tereny pomiędzy kładką pieszo-rowerową a mostem kolejowym nadal pozostają niezagospodarowane. Stowarzyszenie Forum Rozwoju Przemyśla wyszło z inicjatywą stworzenia wysokiej jakości przestrzeni publicznej wykorzystującej walory przyrodniczo-krajobrazowe Sanu, która przyciągnie w kierunku rzeki mieszkańców, jak również przybywających do miasta turystów. Zagospodarowanie terenów nad Sanem w Przemyślu może stać się impulsem rozwoju gospodarczego i ekonomicznego miasta.

Człowiek, krajobraz i czas nad Sanem w Przemyślu..  

Transport towarów Sanem w Przemyślu, rys. Napoleon Orda, litografia, ok. poł. XIX w. Ze zbiorów Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej.

Pocztówka z widokiem na staromiejską część Przemyśla. W tle budynki łazienek nad Sanem, Przed 1914 rokiem. Ze Zbioru pocztówek w zasobie Archiwum Państwowego w Przemyślu.

Pocztówka ukazująca San i widok na wybrzeże prawobrzeżnej części Przemyśla, Przed 1914 roku. Ze Zbioru pocztówek w zasobie Archiwum Państwowego w Przemyślu.

Pocztówka sprzed 1914 roku z widokiem na ulicę Ochronek w Przemyślu. Ze zbiorów Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej.

Pocztówka sprzed 1914 roku przedstawiająca Zasanie z widocznym po prawej stronie okazałym budynkiem „Domu Robotniczego”. Ze Zbioru pocztówek w zasobie Archiwum Państwowego w Przemyślu.

Plaża nad Sanem w Przemyślu z widocznymi przy brzegu łazienkami „Wandy”, fot. Adam Wysocki, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej.

Grupa mężczyzn przy łazienkach „Wandy” nad Sanem w Przemyślu. W tle lewobrzeżna część miasta z budynkiem Domu Robotniczego. Okres międzywojenny. Zdjęcie pochodzi z prywatnych zbiorów Roberta Jankowiaka.

Plażowicze przy łazienkach Wandy nad Sanem w Przemyślu. Zdjęcie pochodzi z prywatnych zbiorów Roberta Jankowiaka.

Fotografia z albumu Adama Wysockiego, płatne łazienki „Wandy” Franciszka Ksawerego Podlaszeckiego przy Wybrzeżu Franciszka Józefa, fot. Adam Wysocki, 1900-1904 r. Ze zbiorów Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej.

Łazienki „Wandy”. Okres międzywojenny. Zdjęcie stanowiło inspirację dla projektu budynków usługowych ukazanych w części koncepcyjnej zagospodarowania nadbrzeży Sanu. Ze Zbioru pocztówek w zasobie Archiwum Państwowego w Przemyślu.

Zdjęcie przedstawia wybitnego przemyskiego fotografika Adama Wysockiego. Obok młoda kobieta w stroju gimnastycznym. Fotografia została wykonana w okresie międzywojennym w okolicach dzisiejszej kładki pieszo-rowerowej.

Stan obecny terenów nabrzeżych Sanu w Przemyślu   

Bulwary wieczorową porą w obiektywie Marcela Szpiega - Forum Rozwoju Przemyśla. 

Prawobrzeżna część bulwarów rzeki San w Przemyślu od mostu kolejowego do wysokości Hotelu Accademia leży w ścisłym centrum miasta. Dominującą rolę odgrywają tutaj funkcje wypoczynku biernego i wypoczynku czynnego, a ich następstwem są funkcje usługowe. Funkcje wypoczynku biernego stanowią tereny zieleni i brzeg rzeki San, a wypoczynku czynnego dwa boiska do siatkówki plażowej. Funkcje usługowe stanowi jedynie bar „Sanówa” powstały w 2016 roku. Analizując obszar pod kątem komunikacyjnym możemy zauważyć, że przeważają ciągi piesze w postaci wydeptanych ścieżek oraz ścieżka rowerowa zlokalizowana na zachód od kładki pieszo-rowerowej. Układ komunikacyjny jest niewystarczający, wschodnia część terenów nabrzeżnych nie posiada utwardzanych ciągów pieszo-rowerowych, dostępna jest dopiero po skoszeniu trawy. Dla osób z ograniczoną sprawnością ruchową teren jest praktycznie niedostępny. Stan ciągu rowerowego w zachodniej część terenu jest bardzo dobry, wykonany z nawierzchni bitumicznej, jednak brak ciągu pieszego powoduje konflikt rowerzystów z pieszymi korzystającymi ze ścieżki rowerowej. Większość badanego terenu jest dostępna dla użytkowników. W pobliżu kładki pieszo-rowerowej znajduje się ścieżka rowerowa łagodnie opadająca na brzeg oraz wyremontowane schody przy Pomniku Zesłańców Sybiru i Ofiar Katynia. Dodatkowo schody znajdują się pomiędzy kładką a Mostem Orląt oraz pomiędzy Mostem Orląt a mostem kolejowym w okolicy nieistniejącej już tzw. „budki MZK”.  

Widok z mostu im. Orląt Przemyskich w kierunku mostu kolejowego, fot. Grzegorz Kość - Forum Rozwoju Przemyśla.

 W dolinie Sanu. Obszar przy moście kolejowym, fot. Grzegorz Kość - Forum Rozwoju Przemyśla.

Widok od strony mostu im. Orląt Przemyskich w kierunku kładki pieszo - rowerowej, fot. Grzegorz Kość - Forum Rozwoju Przemyśla.

 Widok na dolinę Sanu od strony Wybrzeża Józefa Piłsudskiego, fot. Grzegorz Kość - Forum Rozwoju Przemyśla.

 Boiska do siatkówki i bar "Sanówa", fot. Grzegorz Kość - Forum Rozwoju Przemyśla.

 Obecne tereny zielone w sąsiedztwie kładki pieszo - rowerowej, fot. Tomasz Jaskólski.

Partycypacja społeczna projektu zagospodarowania terenów nabrzeżnych Sanu w Przemyślu

Przystępując do prac nad stworzeniem koncepcji zagospodarowania nabrzeży Sanu przyjęto, iż powinna ona uwzględniać nie tylko aspekt historyczny, ale przede wszystkim wychodzić naprzeciw oczekiwaniom mieszkańców jako przyszłych użytkowników tego obszaru. W związku z tym Stowarzyszenie Forum Rozwoju Przemyśla w lutym 2018 roku zainicjowało konsultacje społeczne, które zostały przeprowadzone w formie elektronicznych ankiet. Podstawowym celem konsultacji było zebranie informacji o społecznym postrzeganiu przestrzeni doliny Sanu na odcinku miejskim oraz poznanie oczekiwań i potrzeb mieszkańców, a także określenie, które elementy istniejącego zagospodarowania są dla nich ważne i wymagają zachowania. Zbiór tych informacji stanowił założenia projektowe, dzięki czemu pozwolił na wypracowanie w koncepcji rozwiązań planistycznych adekwatnych do uzasadnionych oczekiwań społecznych. Ankieta konsultacyjna składała się z dziewięciu pytań, które posiadały charakter pytań zamkniętych jak również pytań otwartych , gdzie mieszkańcy mieli możliwość przedstawienia swoich spostrzeżeń i opinii. Zagadnienia poruszane w ankiecie dotyczyły związku z opracowywanym terenem, częstotliwości i chęci przebywania na jego obszarze, pozytywnych aspektów doliny Sanu oraz stopnia atrakcyjności tego terenu, negatywnych czynników wpływających na jego odbiór, preferowanych sposobów zagospodarowania doliny rzeki San oraz proponowanych działań w celu poprawy estetyki i funkcjonalności . W większości ankietowani wskazali, iż nabrzeża Sanu ze względu na zamieszkiwanie w okolicy lub uprawianie sportu czy wypoczywaniu przy rzece są częstym przez nich miejscem spędzenia czasu. Aż 93 procent wskazało, że chętnie przebywa na tym obszarze. Jako pozytywne cechy wskazano dobre warunki do rekreacji, licznie występującą zieleń oraz dogodne położenie pozwalające na skomunikowanie z pozostałą częścią miasta. Wśród negatywnych cech wskazano na aspekt niskiego bezpieczeństwa użytkowników , kwestie estetyczne oraz czystość . Ponad to do istotnych problemów zaliczono zanieczyszczenie rzeki, dużą ilość odpadów komunalnych , brak wyposażenia terenu w elementy małej architektury w postaci ławek czy koszy na śmieci. Zdecydowana większość wskazała, że preferuje rekreacyjno-wypoczynkowy sposób zagospodarowania terenów nabrzeżnych. Wśród innych rodzajów urządzenia terenu wskazano podkreślenie jego walorów przyrodniczych oraz poszerzenie jego funkcji o sferę usługową. Do działań mających na celu podniesienie atrakcyjności estetycznej i funkcjonalnej uznano wyposażenie terenu w małą architekturę, turystyczne wykorzystanie tego obszaru, poprawę szaty roślinnej oraz podniesienie jakości ciągów pieszo-rowerowych. Z przedstawionych ankiet obszar doliny Sanu wyjawia się jako miejsce, w którym mieszkańcy chętnie spędzają swój czas. Cenią go za jego naturalny charakter, choć dostrzegają mankamenty w postaci różnego rodzaju nieczystości. Omawiany teren posiada potężny potencjał do odpowiedniego zagospodarowania przy uwzględnieniu potrzeb mieszkańców oraz wykorzystaniu jego naturalnego charakteru, sprzyjających warunków przyrodniczych i krajobrazowych. Konsultacje z mieszkańcami pomogły w opracowaniu projektu zagospodarowania terenów nad Sanem w Przemyślu. Pozwoliły poznać oczekiwania osób spędzających czas wolny nad rzeką.

Informacja inicjująca konsultacje społeczne zamieszczona na profilu facebook Stowarzyszenia

Forum Rozwoju Przemyśla.

Poniżej wyniki ankiet w sprawie możliwości zagospodarowania terenów nabrzeżnych Sanu.

Projekt koncepcyjny zagospodarowania bulwarów nad Sanem w Przemyślu 

Projekt koncepcyjny zagospodarowania terenów nad Sanem w Przemyślu na odcinku od mostu kolejowego do wysokości hotelu "Accademia" powstał w oparciu o przeprowadzone analizy: historyczną, funkcjonalno-przestrzenną, układu komunikacyjnego, elementów zagospodarowania. Istotną rolę w opracowaniu projektu koncepcji zagospodarowania stanowiły wnioski z przeprowadzonych przez Stowarzyszenie Forum Rozwoju Przemyśla konsultacji społecznych z mieszkańcami w formie ankiet elektronicznych. Na podstawie uzyskanych informacji przygotowano kompleksową koncepcję, która odpowiada na potrzeby mieszkańców i uwzględnia kontekst historyczny. Celem koncepcji zagospodarowania terenów nad Sanem jest wykreowanie spójnej przestrzeni publicznej zróżnicowanej pod względem funkcjonalnym, zachęcającej do dłuższego zatrzymania się i wypoczynku oraz powstanie wysokiej jakości infrastruktury turystycznej. Projekt został podzielony na trzy strefy: strefę wypoczynku biernego i czynnego z rozległą Plażą Śródmiejską oraz częścią do aktywności fizycznej, strefę reprezentacyjno-usługową z promenadą jako miejsce integracji mieszkańców i organizacji wydarzeń o charakterze kulturalno-artystycznym oraz strefę edukacji przyrodniczej skierowaną do dzieci, młodzieży, seniorów oraz osób z niepełnosprawnością. Koncepcja zaproponowana przez Forum Rozwoju Przemyśla odpowiada tendencji zwracania miast w kierunku rzeki. Prezentowany projekt zagospodarowania bulwarów w Przemyślu stwarza szansę na rozwój miasta w oparciu o jego zasoby naturalne i krajobrazowe. Odpowiednio zagospodarowane bulwary mogą stać się łącznikiem między miastem a rzeką tworząc nową wartościową przestrzeń, która zachęca do wypoczynku, spędzania wolnego czasu, stanowi atrakcyjny obszar pod względem turystycznym. Doskonały klimat związany z bliskością rzeki, miejska plaża i dostępność usług gastronomicznych sprawi, że spędzanie czasu nad wodą będzie naturalnym kierunkiem dla turystów odwiedzających Przemyśl.

Cały obszar został podzielony na trzy strefy: strefę edukacji przyrodniczej, strefę reprezentacyjno-usługową oraz strefę wypoczynku biernego i czynnego.  

STREFA EDUKACJI PRZYRODNICZEJ

Strefa ta znajduje się między mostem drogowym im. Orląt Przemyskich a mostem kolejowym. Przewidziano w niej kwietną dolinę – strefę ogrodów o funkcji edukacji przyrodniczej. W jej prawej części znajduje się ogród sensoryczny działający na zmysły słuchu, wzroku, dotyku i węchu, wyposażony w tablice informacyjne, także w alfabecie braille`a. Służy do organizowania warsztatów edukacji przyrodniczej dla dzieci, młodzieży i osób z niepełnosprawnością. Ciągi piesze w miejscu gdzie zaczyna się spadek terenu, idąc w stronę brzegu rzeki, przechodzą w pomosty, na których wyodrębniono dwie kameralne strefy relaksu. Zaplanowano również zatoczkę kajakową z małą plażą i dwoma pomostami do wypoczynku. Plaża jest otoczona roślinnością szuwaru turzycowego. W miejscach gdzie pomosty wyznaczają granice mniejszej plaży i zatoczki kajakowej zostały wyposażone z jednej strony w balustradę.

Ogród sensoryczny z altaną został zlokalizowany w części centralnej i wschodniej strefy edukacji przyrodniczej. Jest skierowany do dzieci i młodzieży oraz osób niepełnosprawnych. Ogród zaprojektowano w celu intensywnego oddziaływanie na zmysły słuchu, wzroku, dotyku i węchu. Może pełnić rolę terapeutyczną, poznawczą, edukacyjną, socjalizującą dla osób niewidomych. Przez ogród przebiega ścieżka dydaktyczna przedstawiająca trzy typy roślin. Pierwszym jest łąka kwietna dla terenów suchych położona na wale za mostem drogowym. Łąkę tworzą rośliny z rozbudowanym systemem korzeniowym. Ze względu na duży udział roślin miododajnych może stanowić pożytek dla pszczół. Drugi typ to łąka kwietna dla terenów wilgotnych przy ciągu pieszo-rowerowym oraz bliżej zatoczki kajakowej. Trzecim siedliskiem jest roślinność szuwaru turzycowego w części najbliżej rzeki. 

Stan obecny

Projekt

Zatoczka kajakowa i łąka na tereny wilgotne - znajdują się między mostem drogowym i kolejowym w pobliżu ogrodu sensorycznego. Zatoczkę z obu stron wyznaczają pomosty w kształcie litery T. Jest miejscem wypoczynku na trasie spływu kajakowego. Plaża jest otoczona przez roślinność szuwaru turzycowego charakterystycznego dla terasy zalewowej. Przedłużeniem pomostów są drewniane kładki łączące zatoczkę z ogrodem sensorycznym. Kładki prowadzą również do okrągłych pomostów, które są kameralnymi strefami relaksu. Między plażą a ciągiem pieszorowerowym przewidziano łąkę kwietną dla terenów wilgotnych. Są to głównie trawy, które dobrze czują się w wilgotnym środowisku i są odporne na koszenie. Dla intensywnego efektu kwitnienia w kolejnych latach zaleca się częste koszenie łąki w roku wysiewu, nawet raz w miesiącu.

 Stan obecny

Projekt

Kameralna strefa relaksu z pomostem wypoczynkowym teren położony jest między mostem drogowym a zatoczką kajakową. Jego głównym elementem jest kładka piesza z okrągłym pomostem wypoczynkowym. Jest oddalona od głównego ciągu pieszo-rowerowego oraz ścieżki dydaktycznej. Przeznaczona dla osób szukających ciszy i relaksu, chcących spędzić czas kameralnie. Może służyć opalaniu i wypoczynkowi. Kładka kierująca na pomost jest przedłużeniem ciągu pieszego prowadzącego do zatoczki kajakowej i ogrodu sensorycznego. Ciągnie się wzdłuż szuwaru turzycowego, a przy plaży sąsiaduje z łąką terenów wilgotnych. Okrągły pomost jest podparty drewnianymi słupami. Kierunek przebiegu kładki nadaje okrągłemu pomostowi funkcję punktu widokowego. Wyznacza kierunki przemieszczania się. Integruje ze sobą ciągi piesze. Stanowi nie tylko funkcję komunikacyjną ale także kompozycyjną.

Stan obecny 

Projekt  

 STREFA REPREZENTACYJNO-USŁUGOWA

W centralnej części projektu pomiędzy mostem drogowym Orląd Przemyskich a kładką pieszo-rowerową przewidziano strefę reprezentacyjno-usługową. Zaprojektowano w niej schody amfiteatralne, które razem z niżej usytuowaną sceną pełnią funkcję amfiteatru, gdzie odbywałyby się m.in. koncerty, występy zespołów tanecznych i wystawy plenerowe. Przedłużeniem amfiteatru jest zejście schodami nad San zakończone pomostem. Ta część jest miejscem spotkań człowieka z rzeką, miejscem do integracji, spotkań towarzyskich, a także strefą do wypoczynku dla mieszkańców i turystów.

Na wałach po obu stronach amfiteatru zaproponowano łąki kwietne z roślinnością na stanowiska suche. Na tereny wzdłuż ciągu pieszo - rowerowego wskazana jest roślinność łąk wilgotnych natomiast w terasie zalewowej nad rzeką roślinność szuwaru turzycowego.

Po obu stronach amfiteatru znajduje się strefa usługowa z sezonowymi pawilonami lokowanymi wyłącznie w okresie wiosenno-letnim. Ich zaletą jest to, że nie są trwale związane z gruntem, a to z kolei powoduje, że można je w każdej chwili relokować. Architektura pawilonów nawiązuje do dawnego drewnianego budynku łazienek nad Sanem. Architektura lokali nawiązuje do dawnych łazienek (drewnianych budynków znajdujących się wzdłuż brzegu rzeki), które przed wojną znajdowały się w tym miejscu. Cień na tarasach pawilonów daje zadaszenie żaglowe. Biały kolor podkreśla wakacyjny charakter nabrzeża. Na wałach po obu stronach amfiteatru zaproponowano łąki kwietne z roślinnością na stanowiska suche. Na tereny wzdłuż ciągu pieszo - rowerowego wskazana jest roślinność łąk wilgotnych natomiast w terasie zalewowej nad rzeką roślinność szuwaru turzycowego. Po obu stronach amfiteatru znajduje się strefa usługowa z sezonowymi obiektami, które nie są trwale związane z gruntem. Architektura lokali nawiązuje do dawnego drewnianego budynku łazienek nad Sanem.

Amfiteatr ze schodami i pomostem nad Sanem jest zlokalizowany w środkowej części strefy reprezentacyjno-usługowej. Amfiteatr powstał przy istniejących schodach, które wyznaczają oś kompozycyjną projektowanej strefy. Od strony ulicy Wybrzeże Marszałka Józefa Piłsudskiego większe schody amfiteatralne z powodów bezpieczeństwa posiadają drewniane ogrodzenie. Scena amfiteatru wykonana jest z drewna, po bokach wyposażona została w obiekty małej architektury: ławki, kosze na śmieci i lampy. Między ciągiem pieszo - rowerowym a schodami prowadzącymi nad San przewidziano nawierzchnię przepuszczalną. W wybranych miejscach schodów nad rzeką zaprojektowano siedziska wykończone drewnem. Pomost razem ze schodami i siedziskami jest miejscem spotkań mieszkańców i turystów. Łącznie stanowią ważną część integracyjną. 

 Stan obecny

Projekt

Sezonowe obiekty stanowią część usługową strefy i znajdują się przy ciągu pieszo - rowerowym po obu stronach amfiteatru. Większość lokali przewidziano na gastronomię, dlatego posiadają tarasy usługową ze strefą edukacji przyrodniczej oraz wypoczynku biernego i czynnego. ze stolikami, krzesłami oraz zadaszeniem żaglowym chroniącym przed słońcem i deszczem. Drewniane obiekty nie są trwale związane z gruntem. Ich architektura nawiązuje do dawnych łazienek nad Sanem. Konstrukcja obiektów i blat stolików są jasno zielone. Ościeżnica i skrzydło okien oraz siedziska i oparcia krzeseł są turkusowe. Pozostałe elementy obiektów usługowych i ich tarasy zaprojektowano w bieli, dzięki czemu sprawiają wrażenie lekkich. Kolorystyka ma podkreślać wakacyjny charakter bulwaru w Przemyślu o funkcji turystycznej. Ciąg pieszo-rowerowy łączy strefę reprezentacyjno-usługową ze strefą edukacji przyrodniczej oraz wypoczynku biernego i czynnego.

Stan obecny 

Projekt

Lokale usługowe sąsiadują ze sceną amfiteatru, przy której po bokach znajdują się obiekty małej architektury. Zaprojektowane ławki posiadają betonowe boki, które nawiązują do użytego materiału wykonania schodów. Po obu stronach sceny zaplanowano po trzy ławki, dwa kosze oraz jednej lampie. Lampy i kosze są również wzdłuż ciągu pieszo - rowerowym przy lokalach usługowych. Między sceną a lokalem zaplanowano plac zabaw z niskimi huśtawkami. Na wale po obu stronach amfiteatru przewidziano łąki kwietne dla terenów suchych, odpornych na suszę i trudne warunki. Dominującymi gatunkami są: złocień zwyczajny (Leucanthemum vulgare), szałwia łąkowa (Salvia pratensis), chaber d r a k i e w n i k ( C e n t a u r e a s c a b i o s a ) , p r z y t u l i a w ł a ś c i w a ( G a l i um v e r um) , k o s t r z e w a owcza (Festuca ovina), mietlica pospolita (Agrostis capillaris), wietlicha łąkowa (Poa pratensis).

 Stan obecny

Projekt

Inspiracja dla pawilonów usługowych

Strefa wypoczynku biernego i czynnego

Strefa ta jest zlokalizowana w części zachodniej projektu. Jej usytuowanie nawiązuje do istniejącej niegdyś w tym miejscu plaży uwidocznionej na dawnych fotografiach. Obejmuje istniejące boiska do siatkówki, strefę aktywności fizycznej oraz „Plażę Śródmiejską”. Strefa aktywności fizycznej zlokalizowana została za kładką z przeznaczeniem dla osób w różnym wieku, w tym seniorów, wyposażona m.in. w zewnętrzną siłownię. Daje możliwości czynnego wypoczynku jak gra w badmintona, stretching, aerobik, frisbee. W kierunku zachodnim została zaprojektowana Plaża Śródmiejska z piaszczystym zejściem do rzeki, parasolami, leżankami, leżakami oraz systemem zadaszenia żaglowego chroniącym przez słońcem. Zadaszenia żaglowe z leżakami znajdują się w części zewnętrznej plaży od strony ciągu pieszo - rowerowego. Obok plaży zlokalizowano również dwa pomosty: wypoczynkowy i widokowy. Za plażą w kierunku zachodnim rozciąga się teren dużej bioróżnorodności, który należy zachować i chronić przed intensywnym użytkowaniem.

Wypoczynek na plaży w Przemyślu. Druga połowa lat 50 - tych XX wieku. Zdjęcie pochodzi ze zbiorów rodzinnych Pani Katarzyny Lechwackiej. Koloryzacja Paweł Rygielski.

Plaża nad Sanem, obraz autorstwa Stefanii Jacyszyn, 1958 r. Ze zbiorów Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej.

Stan obecny

Projekt

______________________________________________________________________________________

Projekt wykonał: inż. Architektury Krajobrazu mgr Geografii Turyzmu Tomasz Jaskólski

Projekt wraz z wystawą plenerową został zrealizowany dzięki wsparciu Fundacji Kresowe Centrum Nauki i Rozwoju "Perła Galicji". 

PODZIĘKOWANIA

Stowarzyszenie Forum Rozwoju Przemyśla składa serdeczne podziękowania wszystkim osobom i instytucjom za udzieloną pomoc i wsprarcie przy realizacji projektu. W szczególności chcieliśmy podziękować: 

• Renata Stefaniak - Fundacja Kresowe Centrum Nauki i Rozwoju "Perła Galicji"
• Wit Więch - Fundacja Kresowe Centrum Nauki i Rozwoju "Perła Galicji"
• Tomasz Jaskólski - architekt krajobrazu
• Elżbieta Laska - Dyrektor Archiwum Państwowego w Przemyślu
• Grzegorz Łanocha - Zastępca Dyrektora Archiwum Państwego w Przemyślu
• Małgorzata Stadnik - Archiwum Państwowe w Przemyślu
• Jan Jarosz - Dyrektor Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej
• Bożena Figiela - Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej
• Robert Jankowiak - fotograf (www.jankowiak.blogspot.com)
• Marek Janowski - Grupa facebook "Przemyśl Nasze Miasto - Wehikuł Czasu"
• Katarzyna Lechwacka - Grupa facebook "Przemyśl Nasze Miasto - Wehikuł Czasu""
• Paweł Rygielski - Grupa facebook "Przemyśl Nasze Miasto - Wehikuł Czasu" 
• Paweł Błoński - Studio Grafiki i Ilustracji (www.pawelblonski.pl)

Stowarzyszenie Forum Rozwoju Przemyśla składa również podziękowania za pomoc w organizacji wystawy plenerowej prezentującej powyższy projekt, w szczególności:

• Wojciech Bakun - Prezydent Miasta Przemyśla
• Janusz Łukasiewicz - Naczelnik Wydziału Promocji Udzędu Miasta Przemyśla
• Jacek Cielecki - Dyrektor Zarządu Dróg Miejskich w Przemyślu
• Renata Stefaniak - Fundacja Kresowe Centrum Nauki i Rozwoju "Perła Galicji"
• Wit Więch - Fundacja Kresowe Centrum Nauki i Rozwoju "Perła Galicji"